B.1. Art. 385(1) Kodeksu cywilnego – w kontekście zastrzeżenia przez bank w umowie kredytowej prawa do dowolnego decydowania o wysokości kursu CHF, a przez to o wysokości wypłacanych kredytobiorcy środków pieniężnych, a także o wysokości rat kredytowych i zadłużenia kredytowego.
(Przed przeczytaniem poniższego warto zapoznać się z wpisem wyjaśniającym istotę klauzul niedozwolonych, opublikowanym tutaj: https://konieczchf.pl/2015/07/31/o-klauzulach-niedozwolonych-slow-kilka/)
W umowach o kredyty denominowane banki pozastrzegały, że wypłacane w PLN środki pieniężne będą wypłacane w PLN w wysokości wyliczanej w oparciu o sumę CHF i kurs kupna CHF z dnia wypłaty tychże środków. Kredytobiorcy zostali zaś zobowiązani do spłat rat kredytowych w wysokości uzależnionej od kursu sprzedaży CHF.
W obydwu przypadkach owe kursy miały być ustalane przez bank w publikowanych tabelach kursów wymiany walut. Zważywszy jednocześnie, że umowy nie przewidziały według jakich określonych kryteriów kursy te miałyby być ustalane, w istocie bank mógł takie kursy ustalić w sposób całkowicie dowolny, niezależny od realiów rynkowych, kursów NBP itp. Zważywszy zaś, że to kursy CHF kształtują wysokość rat kredytowych i zadłużenia kredytowego, prawo banku do dowolnego kształtowania kursów CHF oznacza w praktyce prawo banku do dowolnego kształtowania wysokości rat i zadłużenia kredytowego. Dodatkowo wysokość kursu kupna po jakim miały być wypłacone środki pieniężne tytułem „udzielonego kredytu” miał bezpośredni wpływ na wysokość otrzymanej przez kredytobiorcę kwoty pieniężnej. Tym samym kredytobiorca mógł otrzymać np. znacznie mniejszą kwotę od kwoty, która była mu potrzebna do sfinansowania celu kredytu.
Fakt, że przedstawione powyżej klauzule umowny uprawniły bank do dowolnego kształtowania wysokości rat i zadłużenia kredytowego, a także wysokości przekazanych kredytobiorcy środków pieniężnych stanowi podstawę do uznania tych klauzul za postanowienia niedozwolone w rozumieniu art. 385(1)§1 kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem poprzez niedozwolone postanowienia umowne pojmuje się takie postanowienia, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają jego interesy. Postanowienia uzależniające zadłużenie kredytobiorcy wyłącznie od dowolnej woli banku należy uznać za rażąco sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco naruszające jego interesy.
Niedozwolony charakter klauzul waloryzacyjnych z powyższych względów został już wielokrotnie potwierdzony w orzecznictwie sądowym. Tego typu zapisy zostały zaś wpisane do rejestru klauzul niedozwolonych, prowadzonego przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Zgodnie z art. 385(1)§1 kodeksu cywilnego postanowienia uznane za niedozwolone nie wiążą konsumenta, i to już od momentu zawarcia Umowy.
Więcej w:
6. Zgodnie z umową to bank decyduje o wysokości zobowiązań kredytowych, a nie kurs „franka”.
Koniec z CHF 