Konsekwencją uznania postanowień za niedozwolone jest ich unieważnienie z mocą wsteczną i traktowanie tych postanowień tak jakby nigdy nie były wpisane do umowy. Jest to okoliczność bezsporna i wynikająca wprost z przepisów prawa.

W przypadku umów kredytowych waloryzowanych do CHF ów skutek ma niebagatelne wymierne znaczenie…

Jak wyjaśniałem wcześniej powiązanie kredytu od kursu franka wynika z zastosowanej w umowach waloryzacji kredytu od kursu CHF. „Fundamentem” owej waloryzacji jest więc kurs CHF. Kurs CHF jest niezbędny do ustalenia salda zadłużenia (przeliczanego z franków na złote) oraz rat kredytowych spłacanych w złotówkach.
Niedozwolony charakter postanowień umownych wskazujących wg jakich kursów CHF ma być wyliczane zadłużenie kredytobiorcy oraz wysokość rat kredytowych jest równoznaczny ze zburzeniem owego „fundamentu”, a w rezultacie w ogóle ze zburzeniem całej „konstrukcji” waloryzacji kredytu do kursu CHF.

Usuwając z umowy postanowienia regulujące wg jakich kursów CHF ma być wyliczane zadłużenie kredytobiorcy pozbywamy się (ku naszemu szczęściu i nieszczęściu banku) jedynej podstawy prawnej do przeliczania „franków” na złote. Po prostu nie ma już sposobności i możliwości, czy to przeliczenia wypłaconej nam kwoty pieniężnej w złotówkach na sumę CHF (przy kredytach indeksowanych), czy wyliczeniu rat z CHF na PLN. I co najważniejsze, nie ma możliwości prawnej aby na miejsce tych usuniętych regulacji zastosować rozwiązania zamienne, np. poprzez stosowanie kursu średniego NBP.

Wynika to zarówno z art. 385(1) § 2 Kodeksu cywilnego, który wprost stanowi, że w takiej sytuacji „strony są związane umową w pozostałym zakresie”, jak i wyroków sądowych.

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 14 czerwca 2012 r. C-618/10:
„sądy krajowe są zobowiązane wyłącznie do zaniechania stosowania nieuczciwego warunku umownego, aby nie wywierał on obligatoryjnych skutków wobec konsumenta, przy czym nie są one uprawnione do zmiany jego treści. Umowa ta powinna bowiem w zasadzie nadal obowiązywać, bez jakiejkolwiek zmiany innej niż wynikająca z uchylenia nieuczciwych warunków, o ile takie dalsze obowiązywanie umowy jest prawnie możliwe zgodnie z zasadami prawa wewnętrznego”.

I nieważne jest przy tym, że bank nigdy by nie udzielił kredytu na takich warunkach, jakie ukształtowałyby się gdyby ww. postanowienia zostały uznane za niedozwolone. Czyli, że kredyt byłby w złotówkach, ale wg oprocentowania LIBOR, znacznie niższego niż WIBOR. Przepisy o niedozwolonych postanowieniach umownych mają bowiem przede wszystkim charakter sankcji dla nieuczciwego przedsiębiorcy.
Potwierdził to dobitnie Sąd Najwyższy w wyroku z 21 lutego 2013r. I CSK 408/12 LEX nr 1311834, stwierdzając, że „eliminacja ze stosunku prawnego postanowień uznanych za abuzywne nie prowadzi do zniweczenia całego stosunku prawnego, nawet gdyby z okoliczności sprawy wynikało, że bez tych postanowień umowa nie zostałaby zawarta”.

„Odfrankowienie” kredytu to jeszcze nie wszystkie korzyści, jakie wiążą się z uznaniem postanowień określających sposób wyliczania zadłużenia i rat kredytowych w oparciu o kurs CHF za niedozwolone…

… skoro bowiem od początku należy traktować umowę jakby była to umowa o zwykły kredyt w złotówkach, z tym że nadal oprocentowany wg stopy LIBOR,
….skoro, praktycznie od połowy 2008r. kurs CHF w zasadzie już tylko rósł, a wraz z nim rosły wymagane przez bank raty kredytowe,
– to znaczy, że wszystkie albo większość dotychczas uiszczonych rat była bezpodstawnie zawyżona i mamy prawo domagać się od banku zwrotu tej bezpodstawnie zapłaconej nadwyżki.